De Inbreker

Zoals jullie weten loop ik al een tijdje bij de medische psycholoog. In de afgelopen vijf gesprekken hebben we het voornamelijk gehad over een negatief zelfbeeld en de oorzaak daarvan, maar omdat dit een diepgeworteld iets is heb ik een doorverwijzing gekregen naar een psychotherapeut waar ik asap aan de slag ga. Om die periode te overbruggen zijn we het eens gaan hebben over waar het in eerste instantie allemaal om begon: acceptatie van de ziekte van Crohn. In dit blogje bespreek ik waar dat gesprek over ging (en leg ik het grafiekje hierboven uit 😉 ).

Het idee van een chronische ziekte is dat het nooit meer overgaat. Het is niet voor niets chronisch. Het is soms alleen verrekte moeilijk om daar goed mee om te gaan. Zeker Crohn is een zeer onvoorspelbare ziekte, het kan zo omslaan. Ik heb de ziekte ‘pas’ twee jaar en moet dus nog alle ins en outs leren van mijn versie van Crohn. Wanneer gaat het goed? Wanneer niet? Wat kan ik wel en wat moet ik laten? Waar krijg ik buikpijn van? Tot een half jaar geleden had ik eigenlijk geen klachten. Nooit meer buikpijn die onverklaarbaar was. Op die momenten dat het goed gaat en er geen klachten zijn, voel ik me ook niet ziek.

Inmiddels sta ik steeds vaker op met buikpijn die de hele dag zo’n beetje op de achtergrond aanwezig is. Iets dat me best wel eens beangstigt. Ik vraag me dan af of dit een zogeheten opvlamming is of iets anders waar ik me zorgen om moet maken. Daarnaast word ik iedere keer met mijn neus op de feiten gedrukt als ik weer een keer buikpijn heb: je hebt Crohn.

In de grafiek zie je hoe het bijvoorbeeld zou kunnen gaan. Lange en korte periodes zonder klachten worden afgewisseld met lange of kortere periodes waar het minder goed gaat. Zo zit een chronische ziekte nou eenmaal in elkaar. Soms zijn die mindere periodes te verklaren doordat je bijvoorbeeld een feestje hebt gehad. Je hebt dan misschien iets te hard gefeest en ligt daardoor de volgende dag uitgeteld op de bank. Of soms gaat er een lange periode van spanning en stress aan vooraf waardoor je lichaam daar op reageert. Ook kun je buikpijn krijgen door bepaald voedsel. Je leert tijdens je ziekte vanzelf waar je wel en niet tegen kan.

Die onverwachte afwisseling van goede en slechte periodes brengt onzekerheid met zich mee. Dat is niet gek, wel vervelend. Vooral voor jezelf maar ook voor je omgeving. Maar hoe ga je daarmee om? Wat ik doe als ik een slechte periode heb: overcompenseren. Ik wil niet boeten voor het hebben van Crohn. Ik laat me toch zeker niet uit het veld slaan door een ziekte? Ik negeer de klachten en hou geen rekening met mijn lichaam. Vervolgens krijg ik buikpijn en denk ik: oh jee, heb ik een terugval? Die angst is bij mij groot en ontstaat door een denkfout. Die maken we allemaal wel eens. Mijn psycholoog gaf mij het voorbeeld van de inbreker.

Vaak denken we dat een gevoel een gebeurtenis als directe oorzaak heeft. Ik ben blij want iemand geeft mij een cadeautje. In het voorbeeld van de inbreker liet mijn psycholoog me zien dat het eigenlijk iets anders ligt. Er gebeurt iets: je schrikt wakker van een harde knal. Je denkt: fuckie, een inbreker. Je wordt bang. Je verstijft of als je slim bent bel je 112. Stel nou dat je wakker wordt van een knal en denkt: fuckie, mijn kat heeft weer eens iets om gegooid. Dan wordt je niet bang en je verstijft ook niet. Je raakt geïrriteerd en gaat de troep opruimen of laat het lekker liggen tot morgenvroeg. Wat ze me probeerde uit te leggen door middel van dit voorbeeld is dat niet de gebeurtenis maar jouw eigen gedachte je gevoel bepalen. Iemand geeft mijn een cadeautje → iemand vind me aardig → ik ben blij. Ik heb buikpijn → heb ik een terugval? → ik ben bang. Beter zou misschien zijn: ik heb buikpijn → kan gebeuren, hoort erbij. Of je dan geïrriteerd bent of er geen gevoel verder bij hebt is voor iedereen anders.

Denkfouten maken we allemaal. Ons hoofd werkt snel, automatisch en onbewust, dus dan sluipen er zo hier en daar wat foutjes in. Betekent niet dat we van die automatisch gemaakte foutjes niet kunnen leren. We kunnen het trainen om de volgende keer die denkfout niet nog een keer te maken. Laatst werd ik wakker met hele heftige buikpijn. Ik twijfelde of ik naar mijn werk zou gaan of thuis zou blijven en rust te pakken. Ik besloot toch naar kantoor te gaan, daar heb ik afleiding en thuis wordt de buikpijn toch niet minder. In sommige gevallen kan dat een goede keuze zijn, afleiding. Maar als een marathonloper op zijn trainingsdag veertig graden koorts heeft, moet hij dan toch gaan trainen? Iedereen snapt dat dat niet logisch is en dat hij lekker in z’n bed moet blijven. Waarom ga ik dan wel naar kantoor als mijn lijf zegt dat het in bed moet blijven? Zoals ik al zei omdat ik me niet uit het veld laat slaan door Crohn. Maar laat je je uit het veld slaan als je goed naar je lichaam luistert? Als je het advies van je innerlijke adviseur opvolgt en gewoon je rust pakt? Goed leren luisteren naar je lijf is een proces, dat duurt even. Maar het zorgt er uiteindelijk voor dat je waarschijnlijk minder denkfouten maakt.